O Firmie

Zakład Fabryka Transformatorów w Żychlinie mają już ponad 90 - letnią tradycję w produkcji transformatorów.

Były one pierwszym udanym przedsięwzięciem przemysłu maszyn elektrycznych na ziemiach polskich, podjętym na dużą wówczas skalę w roku 1921 w Żychlinie. Tam pod nazwą Polskie Zakłady Elektryczne Brown Boveri SA w budynkach po byłej cukrowni Walentynów, wyposażonych we własną elektrownię uruchomiono produkcję transformatorów i silników trójfazowych, prądnic a później pierwszych w Polsce silników tramwajowych.

Zakład działalność produkcyjną rozpoczął w 1923 r. z ilością 14 sztuk maszyn elektrycznych. Kolejne lata przyniosły wzrost wielkości produkcji: w 1924 r. – 90 szt., 1925 r. – 216 szt. Był to okres niezwykle dynamicznego rozwoju firmy. Cała ówczesna produkcja oparta była o dokumentację licencyjną koncernu szwajcarskiego Brown Boveri.

W latach 30-tych pojawiają się maszyny elektryczne i transformatory powstałe z rodzimej myśli technicznej, z powodzeniem konkurujące z innymi firmami. Na skutek braku rentowności w okresie ogólnoświatowego kryzysu gospodarczego w 1931 r. zakład został zamknięty. W 1933 r. powtórnie uruchomiono zakład pod zmienioną nazwą Zakłady Elektromechaniczne Rohn-Zieliński SA licencja Brown Boveri, ich dyrektorem naczelnym był inż. Zygmunt Okoniewski. Kilka lat przed wybuchem II wojny światowej Żychlin wygrał przetarg na dostarczenie transformatorów dla odcinka Mościce – Starachowice pierwszej linii wysokiego napięcia Rożnów Warszawa. Z tego okresu pochodzą także transformatory dla elektrowni w Rożnowie. W okresie II wojny światowej zakład pracował podporządkowany niemieckiej firmie Brown Boveri w Mannheim. Po wojnie fabrykę w wyniku nacjonalizacji upaństwowiono i zakład otrzymał nazwę Zakłady Wytwórcze Maszyn Elektrycznych i Transformatorów M-1. Produkcję wznowiono 15 marca 1945 r. Zakład nadal pozostawał najpoważniejszym w kraju producentem silników elektrycznych i transformatorów.

W roku 1967 zakład przyjął nową nazwę Zakłady Wytwórcze Maszyn Elektrycznych i Transformatorów EMIT. Lata sześćdziesiąte i siedemdziesiąte to czas wzmożonego inwestowania przejawiający się rozbudową zakładu i unowocześnieniem parku maszynowego.

W 1991 r. EMIT ponownie stał się spółką akcyjną. Inwestycje z lat 1996 do 1999 to dynamiczny rozwój produkcji transformatorów – transformatorów nowoczesnych opartych o nowe technologie i rozwiązania techniczne. Asortyment produkcji transformatorów także uległ rozszerzeniu, rozpoczęto produkcję transformatorów suchych – żywicznych i nowej serii transformatorów rozdzielczych olejowych, których standard nie odbiega od standardów europejskich. W ramach tego przedsięwzięcia wybudowano nowoczesną halę produkcyjną, wyposażoną w najnowocześniejsze urządzenia.

W listopadzie 2001 roku zakład transformatorów został wydzielony i powstała nowa Spółka z nazwą EV Żychlińskie Transformatory, której właścicielem był Elektrim-Volt w Warszawie. W grudniu 2005 roku spółka zmieniła właścicieli i od kwietnia 2006 roku działa pod nazwą Fabryka Transformatorów w Żychlinie.

W zakresie produkcji Fabryki Transformatorów znajdują się zarówno transformatory olejowe, suche i żywiczne, a także różnego rodzaju dławiki też w wykonaniu olejowym i suchym.

Transformatory olejowe.

Jak wspomniano na początku Fabryka Transformatorów posiada już ponad dziewięćdziesięcioletnią tradycję w produkcji transformatorów, w tym transformatorów energetycznych i rozdzielczych o mocy do 80000 kVA, transformatorów i dławików piecowych do różnych zastosowań i transformatorów uziemiających, a także dławików gaszących. Rdzenie transformatorów - trójkolumnowe wykonane są z blachy transformatorowej zimnowalcowanej o niskiej stratności, pokrytej izolacją nieorganiczną. Schodkowy przekrój kolumny rdzenia jest zbliżony do przekroju kołowego, przy optymalnej, zaprojektowanej komputerowo, liczbie schodków uwzględniającej wypełnienie przekroju i odpowiednią gęstość strumienia. Blachy kolumnowe i jarzmowe w postaci ukosowanych pasów na końcach są starannie pakietowane, z dużą dbałością o własności magnetyczne tych blach. Użyta konstrukcja rdzeni powoduje obniżenie strat jałowych i poziomu hałasu. Uzwojenia transformatorów wykonane są z miedzi elektrolitycznej. Uzwojenia dolne (na niskie napięcia) nawijane są cienką folią miedzianą lub kilkoma przewodami równoległymi o przekroju profilowym w izolacji papierowej. Uzwojenia górnego napięcia nawija się drutem o przekroju okrągłym w izolacji emaliowanej lub profilowym w izolacji papierowej. Między uzwojeniami znajdują się kanały olejowe zapewniające potrzebną cyrkulację oleju i odpowiednie chłodzenie. Umocowanie i konstrukcja uzwojeń zapewniają bardzo dobrą wytrzymałość dielektryczną, dużą odporność piorunową oraz bardzo dobrą wytrzymałość zwarciową. Uzwojenie górnego napięcia posiada zaczepy do regulacji napięcia.

Przełączniki zaczepów są stosowane różne w zależności od rodzaju potrzebnej regulacji: pod obciążeniem lub w stanie beznapięciowym. Przełącznik zaczepów jest wbudowany do kadzi transformatora z napędem ręcznym lub silnikowym, umieszczonym na kadzi w zależności od rodzaju i wielkości transformatora. Kadzie transformatorów wykonane są z blachy, jest to konstrukcja spawana odpowiednio wzmocniona, zapewniająca odpowiednią wytrzymałość mechaniczną. Odprowadzenie ciepła odbywa się przez radiatory lub przez falę na bokach kadzi.

Przy zmianach temperatury podczas pracy transformatora olej zmienia swoją objętość powodując wzrost lub spadek poziomu oleju w konserwatorze lub w transformatorach hermetycznych (rozdzielczych) wzrost lub spadek ciśnienia wewnątrz kadzi - zmiany objętości oleju są możliwe dzięki elastyczności ścianek kadzi falistej. W transformatorach piecowych większych mocy stosowany jest system chłodzenia olejowo-wodny realizowany przy pomocy chłodnic i pomp.

Kadź posiada podwozie, które ma kółka przestawiane na wzdłużny i poprzeczny kierunek jazdy. Transformatory są przyłączane za pomocą przepustów porcelanowych, płaskich lub konektorowych (ostatnie – oferowane na życzenie Klienta np. firmy Pfisterer lub Euromold) umieszczonych na pokrywie. Transformatory są wyposażane zgodnie z obowiązującymi Normami Polskimi jak i zagranicznymi, wyposażenie może być także dostosowane do wymogów Klienta.

Transformatory olejowe produkcji Fabryki Transformatorów spełniają wymagania norm IEC 76.1 i PN-EN 60076-1 . Parametry transformatorów są porównywalne z parametrami wiodących firm zagranicznych.

Transformatory suche - żywiczne.

Transformatorom żywicznym stawiane są duże wymagania dotyczące niezawodności, trwałości, i ochrony środowiska. Uzwojenia tych transformatorów są wykonywane w technice żywicznej, a do ich produkcji używane są najlepsze materiały izolacyjne renomowanych firm.

Szereg mocy transformatorów suchych: od 63 do 10000 kVA. Wartości napięć zasilających: 6300 do 36000 V. Na życzenie Klienta wykonaliśmy transformatory o mocy 6300 kVA i napięcia do 35/6 kV. Konstrukcja transformatorów jest projektowana i obliczana przy pomocy najnowszych komputerowych programów obliczeniowych i graficznych. Pozwala to na szybkie wykonanie projektów transformatorów, w których znane są i policzone wszelkie parametry i wartości związane z produkcją i eksploatacją transformatorów. Możliwa jest także optymalizacja i wybór najlepszego wariantu projektu. Rdzenie transformatorów - trójkolumnowe wykonane są z blachy transformatorowej zimnowalcowanej o niskiej stratności, pokrytej izolacją nieorganiczną ich konstrukcja jest podobna do rdzeni transformatorów olejowych. Uzwojenia dolnego napięcia nawijane są taśmą miedzianą lub kilkoma przewodami równoległymi o przekroju profilowym, w izolacji lakierowej kl. H. Taśmy są izolowane warstwą specjalnego kompozytu izolacyjnego, sklejającego sąsiednie zwoje. Zastosowanie tego typu uzwojeń daje dużą odporność na siły zwarciowe, pełną hermetyzację uzwojenia uniemożliwiającą przenikanie wilgoci i oparów substancji chemicznych a także wysoką wytrzymałość dielektryczną. Uzwojenia górnego napięcia nawijane są drutami o przekroju okrągłym lub profilowym, w izolacji lakierowej kl. H. Do izolowania warstw uzwojenia używana jest taśma szklana nasycona półutwardzonymi żywicami epoksydowymi (rowing). Po nawinięciu uzwojenie stanowi zwarty monolit o wysokiej wytrzymałości mechanicznej i elektrycznej. Uzwojenie posiada odczepy regulacyjne dające możliwość zmiany napięcia.

Po nawinięciu i utwardzeniu cewek, są one zakładane i klinowane na kolumnach rdzenia, łączone w odpowiednie układy połączeń, a następnie montowane na podwoziu lub na życzenie w metalowych obudowach o odpowiednim stopniu ochrony.

Transformatory żywiczne nie stanowią zagrożenia dla środowiska naturalnego a ich układy izolacyjne są wykonane z materiałów trudnopalnych i samogasnących. Jednocześnie zastosowane materiały nie wydzielają w wysokich temperaturach żadnych toksycznych gazów.

Transformatory żywiczne mogą pracować wszędzie tam, gdzie zastosowanie innych typów transformatorów jest niemożliwe ze względu na bezpieczeństwo i trudne warunki pracy. Do ich zalet należy także prosty i łatwy montaż. Transformatory żywiczne produkcji Fabryki Transformatorów spełniają wymagania norm IEC, EN i DIN.